Hoe een eenvoudige sticker in de keuken ons 1,4 miljard liter per jaar kan besparen

Of het nou voor een kop thee is, een kop koffie of om direct in de pan te gieten: je gebruikt je waterkoker eigenlijk elke dag wel. Maar hoe vaak komt het nou voor dat je precies de hoeveelheid water in je waterkoker giet die je in de praktijk nodig hebt? Zelden klopt dit precies, en met een te volle waterkoker verspil je zowel water als elektriciteit. Hoe kan je er dan voor zorgen dat er zo min mogelijk wordt verspild bij het zetten van je dagelijkse kopje warm water?

Per dag wordt er in Nederland gemiddeld voor meer dan 5,3 miljoen koppen thee wel water gekookt, maar niet gedronken. Best zonde, vind je niet? We bedachten daarom een nudge - een klein zetje om gewenst gedrag te stimuleren - waardoor er bewuster met de hoeveelheid water in de koker omgegaan werd. 

De resultaten waren fors: door de nudge werd er per persoon een heel glas water minder weggegooid! Per jaar komt dat neer op 97 verspilde liters per persoon en 1,4 miljoen miljard liter in heel Nederland. We vertellen je in dit blog hoe de nudge in elkaar zat en waarom het experiment voor dit enorme resultaat heeft gezorgd.

Het experiment

Vrijwel iedere waterkoker bevat een maattabel met streepjes tot aan 1,5 à 2 liter water. Alleen de doorgewinterde gebruiker zal exact weten hoeveel milliliter er precies in een kopje thee past. We ontwierpen daarom stickers en plakten deze zelf op de waterkoker aan de hand van hoeveel water er in één kopje thee gaat. Op deze manier hadden we twee bijna identieke waterkokers, op het verschil met de stickers na.

 

Unravel voorspelde dat er een stuk minder water zou worden verspild wanneer er, naast de oorspronkelijke maattabel, ook stickers met het aantal afgemeten kopjes op de waterkoker staan. Maar hoe meet je het verschil, zonder iemand bewust te maken van zijn of haar gedrag bij het gebruiken van een waterkoker? Unravel ging de uitdaging aan en bedacht een schijnexperiment om de aandacht van de waterkoker weg te leiden.

Aan alle deelnemers werd de vraag gesteld of ze - met de tot hun beschikking gestelde materialen - de onderstaande foto zo precies mogelijk konden namaken. Uiteraard moesten deelnemers ook theewater opzetten om de compositie te kunnen reproduceren.
In één kopje zat precies zoveel water als aangegeven op de waterkoker. De deelnemers werden willekeurig ingedeeld in een groep met een normale waterkoker enerzijds, en de waterkoker met de stickers anderzijds.

Zodra de deelnemers deze taak hadden afgerond kregen zij enkele vragen, onder andere naar het doel van het experiment: de meesten vermoedden een onderzoek naar nauwkeurigheid, maar niemand heeft geraden waar het experiment daadwerkelijk over ging. 

Het resultaat: een glas water minder verspild per 3 koppen thee

Na afloop goten wij het overgebleven water af in een maatbeker, evenals het water uit de kopjes zelf - mogelijk hadden sommige deelnemers de kopjes voller ingeschonken dan anderen. Waar het water dat uit de kopjes overbleef in beide groepen nagenoeg gelijk was, bleef er in de waterkoker met de stickers gemiddeld 195 ml minder water over.

Met andere woorden: er werd bij elke poging om thee te zetten gemiddeld een glas water meer verspild, als er géén stickers op de waterkoker stonden. Hier kan in de meeste gevallen nog een hele kop thee extra van worden gezet!

Zo zie je maar dat een klein duwtje in de juiste richting een grote impact kan maken.

Dit komt me bekend voor..

Misschien ben jij het nog niet eerder tegengekomen, maar sommige waterkokers hebben al kopjes-illustratie op de zijkant staan. Supergoed! Zou je denken. Want hoe weet de fabrikant hoeveel water er in jouw persoonlijke kopje thee gaat? 

Geef ze maar eens ongelijk - ze kunnen onmogelijk rekening houden met elke serviesset. Zou het daarom niet veel handiger zijn om de stickers los mee te geven in de doos, zodat je ze er zelf naargelang je eigen servies op kunt plakken? 

Ook zijn die afgebeelde kopjes vaak erg klein en onopvallend. Door ze groter af te beelden op de stickers vallen ze meer op, wat de kans dat ze hun invloed uitoefenen vergroot. 

Afsluitend nog twee dingen 😉.

1. We krijgen veel vragen naar die stickers. Die sturen we natuurlijk met alle liefde op, laat het me weten via een mailtje aan Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
2. We kwamen uiteraard niet zomaar op deze nudge. Wil jij ook weten hoe je dit soort nudges kan verzinnen? We hebben een speciale (on demand) training op onze Unravel Academy: Nudging: Effectieve Gedragsverandering met Psychologie