Nudging & Gedragsverandering in het Verkeer: Drie Effectieve Nudges

Gedragsverandering is een cruciale factor voor het verbeteren van de verkeersveiligheid en het verminderen van verkeerscongestie. Traditionele methoden zoals boetes en regelgeving kunnen effectief zijn, maar er is een subtiele en innovatieve aanpak die de afgelopen jaren aan populariteit heeft gewonnen: nudging.  

Nudging is een vorm van gedragsbeïnvloeding waarbij door middel van kleine aanpassingen in de omgeving of keuze-context wordt beoogd gedrag te veranderen. Deze aanpak is al vaak succesvol gebleken in verschillende domeinen, zoals volksgezondheid, educatie en financiën. 

In dit blog gaan we dieper in op de toepassing van nudging in het verkeer en hoe het de weggebruikers kan helpen om veiliger en efficiënter te rijden.

 

Nudging voor Veiligheid in het Verkeer

De reden waarom traditionele methoden die gedragsverandering beogen te bewerkstelligen niet altijd effectief blijken is dat wij mensen vaak op de automatische piloot rijden. Hierdoor missen we heel veel informatie langs de weg.

In de video hieronder zie je dat gebeuren: de Eye Tracking data laat zien dat de bestuurder eigenlijk maar weinig ziet langs de weg. Soms zie je hele kleine fixaties op de navigatie, maar er wordt vooral veel vooruit gekeken en erg veel gemist. Onverwachte elementen lukt het nog de aandacht te grijpen, maar andere elementen worden gemist. En juist dat grijpen van de aandacht op het juiste moment is key. 

https://vimeo.com/834335338/1f8af6be28?share=copy

De klassieke manier om gedrag te beïnvloeden is om mensen bewust te maken van het gedrag, bijvoorbeeld door middel van reclamecampagnes. De vraag is echter wat dergelijke campagnes met het probleemgedrag doen. 

Kennis en bewustwording is helaas vaak niet voldoende om spontaan gedrag te beïnvloeden (Staats, 1996).  Campagnes gericht op kennis en bewustwording blijken weinig invloed te hebben op gedrag. 

De reden? Ongepland gedrag kun je niet aanpakken met campagne gericht op het bewuste. Dat moet je op die locatie zelf doen. En dat is dan ook precies wat je met nudging doet: gedrag aanpakken op de plek waar het gebeurt.

Best Practice #1: DrivePower

Eén nudge die effectief blijkt om de veiligheid op de weg te verbeteren is een app genaamd DrivePower. Deze app berekent een score van elke autorit op veiligheid en duurzaamheid. De kracht van deze app zit hem in de feedback. Zo bevat de app de Personal Best Nudge: “Dit is je hoogste score tot nu toe”, en een Personal Average Nudge: “Je reed 10% beter dan je gemiddelde”. 

Door deze twee nudges te implementeren in de app brengen de makers gamification aan en zorgen ze ervoor dat het leuker wordt om veilig te rijden. Deze app zorgde dan ook voor +18% veiliger rijgedrag. 

Het grote nadeel hieraan is natuurlijk dat men de app eerst actief moet downloaden. En omdat we weten dat mensen vaak passief handelen, is de kans groot dat deze app niet onder iedereen populair wordt. Veel interessanter zou het natuurlijk worden als auto’s zelf een dergelijke score zouden geven. 

Nudging in het Openbaar Vervoer

De Rijksoverheid heeft er haar handen vol aan: het stimuleren van OV-gebruik. Dit blijkt een uitdagende klus. Toch heeft Gemeente Rotterdam een simpele nudge gevonden die het OV-gebruik flink weet te verhogen. 

Best Practice #2: Labeling

Om OV-gebruik te stimuleren, maakte Gemeente Rotterdam gebruik van de Labeling techniek. Bij de labeling techniek wordt identiteit benadrukt in communicatie om het gewenste gedrag een duwtje in de rug te geven. Dat deden ze op de sleeve van de OV-kaart. 

Ze testten dit onder 4000 reizigers, waarbij de helft de originele sleeve kreeg, en de andere helft de labeling sleeve met de tekst “Natúúrlijk ga ik met het OV”. Door die stelling werd de identiteit van de reiziger benadrukt.

Dit is natuurlijk maar een minimale input. Toch zorgde het aanpassen van de sleeve ervoor dat er 18% meer gebruik werd gemaakt van het OV. En dan te bedenken dat veel mensen hun sleeve meteen weggooien. Je kunt je voorstellen dat het effect nog groter zou zijn wanneer ze het op de kaart zelf bedrukte. 

Nudging bij Tijdelijke Verkeerssituaties

Dat gedragsverandering vaak gepaard gaat met weerstand, is duidelijk. Dit maakt het plannen en veilig uitvoeren van wegwerkzaamheden een uitdagende klus. 

Want hoe zorg je ervoor dat weggebruikers de aanwijzingen ook daadwerkelijk opvolgen? 

Met die vraag schakelde Gemeente Nijmegen recentelijk onze hulp in. In samenwerking met BUKO bereikbaar mochten wij de gemeente en de uitvoerende partij van Gelder voorzien van advies op het gebied van nudging. 

De uitdaging? Fietsers moesten een omleiding volgen en rechtsaf slaan in plaats van tegen de richting in, rechtdoor. 

Op basis van een uitgebreide probleemanalyse bedachten we een interventie. We gaven 19 adviezen waar de Gemeente Nijmegen en BUKO meteen mee aan de slag konden. Één van die adviezen was om mensen positief te bekrachtigen, wanneer zij het gewenste gedrag vertoonden. 

We adviseerden de omleiding om te toveren tot een heuse race met een start- en finishlijn, en daarmee gamification toe te passen. We weten namelijk uit onderzoek dat deze positieve emotie na het uitvoeren van nieuw gedrag de kans op herhaling van het gewenste gedrag vergroot. 

Ook adviseerden we een teleurgesteld kind te tonen op het moment dat fietsers toch tegen de richting in fietsten. Deze sociale afkeuring bleef niet onopgemerkt:

Helemaal leuk was natuurlijk dat deze nudge na een dag al zoveel aandacht kreeg. Zo gingen onze nudges viraal op zowel LinkedIn, Dumpert als TikTok!

Meer lezen over hoe we te werk zijn gegaan? Lees dan hier onze case.